W tym miesiącu gościmy w naszej sekcji „Partnerzy projektu Netpoulsafe” dr. Artura Żbikowskiego z SGGW. Wyjaśni nam swoje zainteresowanie projektem NetPoulSafe oraz kluczową rolę SGGW w prowadzeniu procesu zbierania i analizy uzyskanych danych.
Witaj Artur, czy mógłbyś nam wyjaśnić, jakie jest Twoje stanowisko w SGGW oraz jakie są Twoje uwagi dotyczące bezpieczeństwa biologicznego w produkcji drobiarskiej?
Nazywam się Artur Żbikowski i jestem adiunktem w SGGW w Warszawie oraz kierownikiem Zakładu Chorób Ptaków, Zwierząt Egzotycznych i Ryb Instytutu Medycyny Weterynaryjnej. Pracuję również jako lekarz weterynarii specjalista z zakresu chorób ptaków. W moim Zakładzie od wielu lat kształcimy studentów, doktorantów oraz lekarzy weterynarii w zakresie chorób ptaków oraz prowadzimy badania skupiające się na epidemiologii ptaków, optymalizacji produkcji, wydajności i jakości drobiu oraz wsparciu weterynaryjnym ferm drobiu. Od wielu lat współpracujemy z szeroką siecią krajowych interesariuszy (AKIS) w łańcuchu produkcji drobiarskiej. Obecnie jestem zaangażowany w różne projekty krajowe, takie jak AnReT oraz projekty europejskie: COST-BETTER i oczywiście NetPoulSafe.
Praktyki bezpieczeństwa biologicznego są znane większości interesariuszy w Polsce, ale z wielu powodów ich przestrzeganie nadal nie jest optymalne. Producenci drobiu muszą mieć świadomość, jak ważna jest odpowiednia ochrona ferm przed przenoszeniem czynników biologicznych ("moja ferma- moja twierdza") przez osoby wizytujące fermę (lekarzy weterynarii, ekipy szczepiące, serwis techniczny itd.). Edukacja w zakresie bioasekuracji wszystkich Interesariuszy i współpraca między nimi pomaga w opracowaniu skutecznego planu bioasekuracji (indywidualnego dla fermy) oraz umożliwia stworzenie odpowiednich działań podczas pracy na fermie, które są kluczowe dla zapewnienia ochrony fermy w łańcuchu produkcyjnym.
Dlaczego byłaś zainteresowana dołączeniem do projektu NetPoulSafe?
Wdrożenie bioasekuracji na każdej fermie drobiu (w ramach koncepcji One Health) jest kluczem do ochrony ptaków przed HPAI, ND, Salmonellą i innymi patogenami oraz utrzymania wysokiej produkcji i dobrostanu. Niedawne ogniska wysoce zjadliwej grypy ptaków w Polsce uwydatniły wrażliwość sektora drobiarskiego na epidemie oraz pilną potrzebę znacznego wzmocnienia praktyk w zakresie bezpieczeństwa biologicznego i przestrzegania przepisów. Zwiększenie edukacji, świadomości i wiedzy Producentów oraz Doradców i Operatorów (zakładów wylęgowych, ubojni, produkcji pasz itd.) w tym zakresie jest kluczowe. W oparciu o naszą krajową sieć AKIS staramy się zapewnić skuteczną praktyczną realizację projektu NETPOULSAFE i przyczynić się do szerokiego rozpowszechnienia wyników projektu.
Kim są zaangażowani członkowie Twojego zespołu i jaka jest ich rola?
W ramach projektu Netpoulsafe ściśle współpracuję z innymi członkami grupy roboczej (STWG) z SGGW: profesorem Piotrem Szeleszczukiem, Panią profesor Moniką Michalczuk, dr. Karolem Pawłowskim i lek.wet. Krzysztofem Adamczykiem. Wspólnie zajmujemy się planowaniem, budowaniem i utrzymywaniem aktywnego kontaktu z naszą krajową siecią AKIS (w tym farmami pilotażowymi), a także gromadzeniem danych, analizą wyników projektu oraz ich przyszłym upowszechnianiem.
SGGW jest liderem części roboczej projektu - WP2, czy możesz wyjaśnić, na czym polegała twoja praca nad zbieraniem danych dotyczących stosowanych praktyk bezpieczeństwa biologicznego i środków wspierających, która była niezbędna w pierwszej fazie projektu NetPoulSafe?
W ramach grupy roboczej projektu - WP2 współpracujemy z instytucjami: ANSES i ENVT oraz z innymi Partnerami nad zadaniami skupiającymi się na zbieraniu i analizie stosowania praktyk bezpieczeństwa biologicznego i środków wspierających. Do tej pory za pomocą dedykowanych nowo utworzonych kwestionariuszy zebraliśmy dane na temat stosowania praktyk bioasekuracji i środków wspierających z terenu w Polsce (opinie ankietowanych Producentów, Doradców i Operatorów w tym zakresie) oraz z krajowych przepisów i literatury. Obecnie pracujemy nad analizą i syntezą danych dla działań wspierających (skutecznych i wymaganych) ze wszystkich uczestniczących w projekcie krajów.
Jakie są następne kroki?
Przeprowadzenie szczegółowej analizy wyników dostarczy aktualną wiedzę na temat stosowania praktyk bioasekuracji w krajach uczestniczących w różnych systemach produkcji drobiu. Zebrane dane pomogą dodatkowo zrozumieć, jakie środki wspierające są wdrażane lokalnie, aby motywować Producentów do skutecznego stosowania praktyk bioasekuracji. Wyniki pomogą zidentyfikować potrzeby Producentów w zakresie stosowania tych praktyk oraz środków wspierających, które są obecnie również wykorzystywane w fazie testowania na farmach pilotażowych (WP3) oraz posłużą do przyszłego rozpowszechniania (WP4).
Pracujecie teraz nad fazą oceny środków wspierających na polskich fermach pilotowych. Czy możesz nam powiedzieć, jakie działanie wspierające są oceniane, jak przebiega ocena i jakie są oczekiwania w tym zakresie?
Dla naszych ferm pilotażowych w Polsce wybraliśmy i przeprowadziliśmy szkolenie z zakresu bioasekuracji – warsztaty na żywo jako środek wspierający wdrażanie praktyk bioasekuracji. Podczas tego szkolenia dedykowanego właścicielom ferm pilotażowych, kierownikom ferm i doradcom ferm (brojlerów, niosek, stad reprodukcyjnych, indyków, wylęgarni) przedstawiliśmy i omówiliśmy ważne tematy, takie jak: bioasekuracja zewnętrzna i wewnętrzna na fermach drobiu, bioasekuracja w wylęgarniach, regulacje prawne dotyczące bioasekuracji oraz program Biocheck.UGent® jako system punktowy do oceny jakości bioasekuracji na fermie. Dzięki takiemu szkoleniu uczestnicy lepiej zrozumieją znaczenie wdrażania środków bioasekuracji i dopracują je indywidualnie w swoich fermach. W związku z tym, że w Polsce głównymi doradcami ferm drobiu w zakresie bioasekuracji są w większości przypadków lekarze weterynarii (specjaliści) planujemy przygotować dla tej grupy doradców specjalistyczne szkolenia w formie laboratoriów innowacji.
Co jeszcze chcesz dodać?
Mam nadzieję, że uzyskane wyniki z projektu NetPoulSafe (dostępne na platformie wymiany wiedzy oraz w postaci innych materiałów upowszechniających itp.) pomogą we wzajemnej wymianie wiedzy i dzieleniu się dobrymi praktykami bioasekuracji, które odpowiedzą na pilne potrzeby Producentów z tym zakresie i będą sprzyjać zgodności środków bezpieczeństwa biologicznego w produkcji drobiu między krajami. Jak na razie jesteśmy w połowie projektu z wieloma sukcesami!